Bardzo często czytam na forach internetowych, że jakiejś mamie mleko skończyło się „przez noc”. Że z jakiegoś powodu już go nie ma dzisiaj, a wczoraj było. Czy jest to możliwe? Czy mleko może się skończyć z dnia na dzień?
Przede wszystkim warto pamiętać o tym, że w fizjologicznej, niezaburzonej laktacji, kiedy dziecko jest karmione na żądanie, nie jest to możliwe. Gruczoł nie przestaje pracować nagle bez powodu. Małe tego, od ostatniego karmienia, przez kolejne 72 godziny można wrócić do karmienia piersią i gruczoł uruchomi laktację jakby nigdy nic.
A przypadki inne? Kiedy może się wydarzyć, że mleka nagle zabraknie?
Przypadek 1: od początku było coś nie tak – stopniowy spadek pokarmu
Czyli kiedy nagle okazuje się, że mleka było za mało, bo od początku występowały jakieś trudności, np. było niezdiagnozowane krótkie wędzidełko, przystawianie do piersi było niewłaściwe, a pobieranie pokarmu nieefektywne, albo wtedy, kiedy dziecko i mama byli ze sobą rozdzieleni z jakiegoś powodu. W takim przypadku mogło dojść do powolnego spadku produkcji pokarmu, który błędnie jest interpretowany jako spadek z dnia na dzień.
CZYTAJ O URUCHOMIENIU SWOICH PIERSI DO KARMIENIA
Przypadek 2: dokarmianie bez wskazań – stopniowy spadek pokarmu
Czyli kiedy dziecko dostawało butelkę, kiedy wystąpił pozorny niedobór pokarmu, a dokarmianie miało miejsce bez wskazań podpartych oceną obiektywnych wskaźników karmienia piersią. Zwykle regularne karmienie mieszane bez wyraźnych wskazań i opieki laktacyjnej skutkuje systematycznym spadkiem produkcji pokarmu, który finalnie może doprowadzić do zatrzymania laktacji.
CZYTAJ O WSKAŹNIKACH KARMIENIA PIERSIĄ
Przypadek 3: dziecko nie jest karmione na żądanie lub ma ograniczony dostęp do piersi – stopniowy spadek pokarmu
Kiedy ograniczamy dziecku dostęp do piersi i regulujemy długie odstępy między karmieniami, może okazać się, że piersi nie będą pracowały w sposób efektywny. Szczególnie dotyczy to okresu od razu po porodzie – ograniczenie ssania piersi i stymulacji w okresie stabilizacji produkcji pokarmu może spowodować spadek produkcji lub niewystarczającą produkcję po 6 tygodniu. Kiedy zaczniemy znacznie ograniczać dziecku karmienie piersią, to spadek pokarmu może być odczuwalny w sposób wyraźny. Jeżeli nie karmimy na żądanie, tylko na godziny, to laktacja może być zbyt niska dla potrzeb dziecka.
Przypadek 4: przyjmujemy leki lub zioła, które hamują laktację
Zioła, które mogą zahamować laktację, to przede wszystkim szałwia, mięta pieprzowa, pokrzywa, lukrecja, jaśmin – ich działanie ograniczające produkcję nie są podparte badaniami naukowym i uważane są za ludowe sposoby na hamowanie laktacji.
Leki, które wykazują działanie hamujące na laktację, to m.in.: bromokryptyna i jej pochodne, pseudoefedryna, estrogeny, kabergolina lub barbiturany.
Przypadek 5: nagły i duży stres – nagłe zahamowanie produkcji
Nie chodzi o to, że wystraszyłam się, bo ktoś kichnął głośno, ale o stres spowodowany ogromnie trudnym wydarzeniem: wojna, śmierć bliskiej osoby, wypadek itp. Wtedy może dojść do czasowego zatrzymania produkcji pokarmu i odruchu wypływu pokarmu – taki proces jest całkowicie odwracalny po upływie od kilku godzin do kilku dni.
Jednak długi intensywny stres mogą za zahamowaniem produkcji pokarmu pociągnąć kaskadę inwolucji piersi – oznacza to, że laktacja hamuje ze względu na brak opróżniania efektywnego piersi.
Przypadek 6: przewlekły stres i zmęczenie – problemy z utrzymaniem prawidłowej produkcji pokarmu
Kiedy mama jest narażona na ciągły stres o dużym nasileniu, np. na skutek przemocy domowej, ciągłej krytyki ze strony bliskich, braku wsparcia lub pomocy, może okazać się, że produkcja nie będzie mogła ustabilizować się na prawidłowym poziomie i będzie generowała problemy z karmieniem dziecka.
Przypadek 7: niedożywienie lub odwodnienie – przypadek skrajny
Przypadek ten dotyczy sytuacji, kiedy mama jest skrajnie niedożywiona lub skrajnie odwodniona na poziomie zagrażającym jej życiu. Takie problemy nie występują, kiedy „zapomnimy zjeść śniadania” lub nie miałyśmy czasu porządnie zjeść posiłków danego dnia.
Przypadek 8: strajk laktacyjny – pokarm jest, ale dziecko nie chce jeść – często interpretowany jako zanik pokarmu
Sytuacja, kiedy dziecko nagle odmawia karmienia z piersi. Zwykle trwa od 2–3 dni. Może być spowodowana: infekcją ucha, bolesnym dla dziecka karmieniem związanym np. z refluksem, zbyt szybkim wypływem pokarmu, reakcją na leki, które mama przyjęła, bólem spowodowanym urazem w jakiejś części ciała, bólem w buzi dziecka (ząbkowanie, tzw. pleśniawka, uszkodzenia błony śluzowej ust itp.), reakcją na produkt, którego używa mama: perfumy, dezodorant, krem, płyn do płukania tkanin.
Inne powody strajku laktacyjnego to: stres, przestymulowanie, ścisły schemat godzinowy karmienia piersią, częste przeszkadzanie dziecku w karmieniu, skracanie karmień dziecka, zanim ono skończy, wypłakiwanie dziecka i zostawianie go samego, kiedy płacze, nagła zmiana rutyny dziecka (wyjazd na wakacje, święta, nagły wypadek, pobyt w szpitalu), kłótnie dorosłych w czasie karmienia, nagła reakcja na ugryzienie piersi przez dziecko, nieoczekiwanie długa rozłąka z mamą, dokarmianie z butelki – bez wskazań.
Przypadek 9: wróciłaś do pracy lub/i dziecko poszło do żłobka – spadek fizjologiczny
Laktacja polega na podaży i popycie – jeżeli dziecko jest przystawiane do piersi, to programuje produkcję na tyle, na ile może przy tej piersi być. Jeżeli nagle dziecko przebywa mniej przy piersi, to spadek produkcji może być odczuwalny, ale dopóki przystawiasz dziecko do piersi po pracy, przed nią oraz w nocy, to produkcja ustabilizuje się na poziomie zdolnym do zapewnienia odpowiedniej ilości mleka na czas, kiedy możesz karmić dziecko.
Przypadek 10: rozszerzasz dietę – spadek fizjologiczny
Tak jak w przypadku punktu 9, jeżeli w czasie rozszerzania diety rozpoczęłaś ograniczanie karmień piersią, to możesz spodziewać się spadku produkcji pokarmu. Jednak jeżeli nie chcesz, żeby produkcja spadała, należy dietę rozszerzać, nie zastępując karmienie piersią pokarmami stałymi, a uzupełniając karmienie piersią nowościami.
Przypadek 11: nadchodzi menstruacja lub jesteś w ciąży
Na skutek zmian hormonalnych w ciele kobiety produkcja pokarmu może zanotować wahnięcia w okolicy kilku dni przed menstruacją oraz około 20 tygodnia ciąży. O ile w przypadku menstruacji około drugiej doby od początku krwawienia sytuacja zwykle się stabilizuje, o tyle w przypadku ciąży produkcja stabilizuje się dopiero po porodzie. W przypadku problemów w okresie menstruacji należy zadbać o prawidłowo zbilansowaną dietę i zwrócić uwagę, czy nie występuje niedobór magnezu lub wapnia.
CZYTAJ O KARMIENIU PIERSIĄ I MENSTRUACJI
Przypadek 12: Twoja tarczyca potrzebuje pomocy – spadek produkcji
Przy niedoczynności tarczycy produkcja pokarmu może być niewystarczająca oraz odpowiedź oksytocynowa może nie być wystarczająca. Problemy z tarczycą mogą rozpocząć się u kobiet, które już są doświadczone w karmieniu piersią.
Przypadek 13: ciężki wypadek, ciężkie uszkodzenie narządów wewnętrznych i utrata dużej ilości krwi – przypadek skrajny
Duża utrata krwi spowodowana urazem lub wypadkiem oraz urazy odniesione w wypadku mogą spowodować zatrzymanie produkcji mleka i odpowiedzi oksytocynowej.
Przypadek 14: regularne picie alkoholu
W czasie karmienia piersią nie należy regularnie pić alkoholu, a najlepiej nie pić wcale. Osoby z aktywną chorobą alkoholową, oraz codziennie spożywające niewielkie ilości alkoholu nie powinny karmić dziecka piersią. Nadużywanie alkoholu może spowodować problemy z produkcją i wypływem pokarmu. Alkohol można spożywać w czasie laktacji okazjonalnie i w niedużych ilościach, zachowując odpowiednie środki ostrożności.
Podsumowując
Powodów, dla których mleko może się skończyć z dnia na dzień, jest bardzo mało. To, co zwykle diagnozujemy u siebie jako niedobór pokarmu, jest niedoborem pozornym, który nie ma nic wspólnego z faktycznym poziomem naszej produkcji.
Komentarze