Mity na temat karmienia piersią zdają się nie mieć daty ważności. I chociaż osoby „od laktacji” apelują o to, żeby w nie nie wierzyć, to nadal wiele mam słyszy randomowe głupoty o karmieniu piersią, które nie mają nic wspólnego z faktami
Wpis aktualny 2025
Mit nr 1. Małe piersi to mało mleka
Na wielkość piersi wpływa przede wszystkim tkanka tłuszczowa. Znajduje się ona nad gruczołem, między płatami i za gruczołem co jest dla gatunku ludzkiego wyjątkowe ponieważ większość ssaków nie ma tłuszczowej tkanki między tzw. zrazikami gruczołu. W czasie laktacji zwykle ilość tkanki gruczołowej wzrasta dwukrotnie. To ona jest odpowiedzialna za produkcję mleka ale nie za wielkość piersi. Dlatego zarówno mamy o dużym biuście jak i te o małym mogą bez problemu produkować odpowiednią ilość mleka.
Mit nr 2: Jedzenie ciężkostrawnych produktów przez mamę karmiącą sprawia że dziecko będzie bolał brzuch
Ciężkostrawne to takie określenie trochę jak ładne albo brzydkie. Ciężkostrawne może być dla danej osoby jabłko a dla innej grzyby. Czyli jeżeli układ pokarmowy nie radzi sobie dobrze z jakimś produktem, to może być on dla danej osoby ciężkostrawny. Produkty ciężkostrawne można by powiedzieć, że mają dłuższy czas przebywania w układzie pokarmowym i mogą niekiedy powodować dolegliwości bólowe. Mleko mamy jest jednym z najłatwiej przyswajalnych pokarmów dla małego człowieka. Nie ma w nim kawałków grzybów, owoców czy skórek, które mogłyby w jakikolwiek sposób zalegać w brzuchu niemowlaka. To że ty – mama – zjesz produkty uważane powszechnie za ciężkostrawne to nie znaczy że Twój pokarm będzie ciężkostrawny i dziecko od tego rozboli brzuch.
Mit nr 3: Żeby nie mieć laktozy w mleku trzeba nie spożywać jej w swojej diecie
Laktoza to dwucukier, który do mleka dostaje się z gruczołu. Nie z krwi. Jest on tworzony w komórkach produkujących mleko – w laktocytach. Laktoza, którą zje mama nie wchłania się z układu pokarmowego. W jelicie cienkim enzym laktaza rozbija ją na pojedyncze cukry, które laktozą nie są.
Zobacz jak to działa w tym materiale video:
Mit nr. 4 Po roku mleko to już woda
A teraz parę cyferek1
- 6-8 miesięcy – mleko matki może zaspokajać 77% zapotrzebowania na energię
- 9-11 miesięcy – mleko matki może zaspokajać 63% zapotrzebowania na energię
- 12-23 miesięcy -mleko matki może zaspokajać do 44% zapotrzebowania na energię
Średnia wartość energii w mleku matki była najniższa w pierwszej analizowanej grupie, czyli w okresie 1-12 miesięcy laktacji i wynosiła 65,76 kcal/100ml , a następnie znacząco wzrosła wraz z przedłużającym się okresem laktacji, osiągając wartości 78,34 kcal/100ml w grupie 12-18 miesięcy, 85,78 kcal/100ml w grupie 18-24 miesięcy, a ostatecznie 106,5 kcal/100ml w grupie powyżej 24 miesięcy.2
Mit nr 5: Po roku karmienie piersią to już tylko „przytulanie”
Jak już pisałam powyżej – NIE. Mleko mamy po dwóch latach laktacji zawiera stężenie białek, które jest średnio dwa i pół raza większe niż mleko matki przed tym okresem i mleko matki dawczyni banku mleka. Całkowite stężenie białka, a także zawartość lizozymu, laktoferyny i IgA wzrastała w drugim roku po porodzie3
Ponadto karmienie piersią może pełnić też funkcje regulacyjne, wyciszające i uspokajające oraz przeciwbólowe np. w czasie bolesnych zabiegów. Ponadto przytulanie jest także ważnym elementem rodzicielstwa i stymuluje rozwój społeczny niemowlęcia i starszaka.
Mit nr 6: Podczas laktacji nie można zajść w ciążę
W ciążę zajść można. Sa kobiety, które ciąża zaskakuje mimo karmienia piersią, mimo wyłącznego karmienia piersią i mimo tego, że nie pojawiła się miesiączka po porodzie. Dlatego nie można traktować karmienia piersią jako metody antykoncepcji. Przeczytaj więcej TUTAJ
Mit nr 7: Mleko jest za chude i dlatego dziecko nie przybiera na wadze
Mleko nie może być za chude. Może być go za mało, np. kiedy są problemy wtórne związane ze zbyt niską stymulacją laktacji lub problemy pierwotne np. niedorozwój tkanki gruczołowej lub cukrzyca albo chora tarczyca. Może też dziecko mieć problemy z pobieraniem mleka w związku z wyzwaniami motorycznymi lub z problemami z budową jamy ustnej. Więc dziecko niebrzybierające na wadze to sygnał, że mleka z jakiegoś powodu zjada mniej niż powinno, a nie że mleko jest za słabe czy za chude. Zawsze taka sytuacja powinna skierować Cię na spotkanie z położną/lekarzem/IBCLC/CDL
Mit nr 8: W czasie laktacji należy unikać alergenów
Wręcz przeciwnie!
Najnowsze polskie rekomendacje podkreślają, że mama karmiąca piersią nie powinna unikać w swojej diecie produktów powszechnie uznawanych za alergizujące. Wytyczne przytaczają dane na temat alergii: objawy (regurgitacje, kolki, wysypki) obserwuje się u 15-20% niemowląt, tymczasem potwierdzona alergia na białka mleka krowiego dotyczy < 1% dzieci
Dodatkowo zauważają, że diety eliminacyjne mogą bardziej szkodzić mamom niż pomagać dzieciom. Większość matek karmiących piersią, których niemowlęta mają alergię pokarmową, nie musi unikać alergenów w swojej własnej diecie. Jednak w rzadkich przypadkach może to być rozważane.
Karmienie piersią jest preferowanym sposobem żywienia dzieci z alergią na białko mleka krowiego. W przypadku takiej alergii należy zawsze indywidualnie rozważyć eliminację BMK z diety oraz eliminację mleka krowiego, owczego i przetworów wyprodukowanych na ich bazie.
Eliminacja prewencyjna orzechów z diety mamy karmiącej piersią nie jest wskazana i jedynie uzasadniona wtedy kiedy mama sama ma na orzechy alergię.4
Mit nr 9: Kanaliki się zatykają od pestek truskawek
Nie ma jak to się stać. No nie ma! W jelitach, naczyniach krwionośnych ani w laktocytach nie ma takich dziur przez które te nieszczęsne pestki mogłyby się przecisnąć.
Mit nr 10: Od czekolady zjedzonej przez mamę karmiącą dziecko ma zatwardzenie
Nie. Nie wiem jak dalej to komentować ale nie.
- WHO Guideline for complementary feeding of infants and young children 6–23 months of ge. Geneva: World Health Organization; 2023. Licence: CC BY-NC-SA 3.0 IGO.:
- Czosnykowska-Łukacka M., Królak-Olejnik B., Orczyk-Pawiłowicz M. Breast Milk Macronutrient Components in Prolonged Lactation. Nutrients. 3 grudnia 2018;10(12):1893.
- Verd S., Ginovart G., Calvo J., Ponce-Taylor J., Gaya A. Variation in the Protein Composition of Human Milk during Extended Lactation: A Narrative Review. Nutrients (2018), 10(8), 1124. doi:10.3390/nu10081124.
- Stanowisko Grupy Ekspertów w sprawie zaleceń żywieniowych dla kobiet w okresie laktacji – aktualizacja Standardy Medyczne/Pediatria | 2023 DOI:10.17443/SMP2023.20.05