Karmienie piersią i ZIKA

Muszę powiedzieć, że do tego tematu podchodziłam jak do jeża. Głównie dlatego, że nie do końca wiadomo w jakim kierunku poleci wirus ZIKA, a już wzbudza on ogrom emocji i już mam głosy i pytania o silne preparaty przeciwko komarom dla kobiet w ciąży i karmiących oraz o to co z karmieniem piersią. Wakacje w pełni, kobiety i mężczyźni podróżują. Nie dziwią pytania o ZIKA.

W maju WHO wydało informację, że w pod koniec lata spodziewane jest rozprzestrzenianie się wirusa ZIKA w Europie. ² Ryzyko jest dość niskie lub średnie ale jednak taka informacje się pojawiła. Szczególnie należy się spodziewać tego w rejonach gdzie żyją komary z rodzaju Aedes. W Polsce mamy takie owady.

ZIKA to wirus, który po wniknięciu do organizmu może powodować niewielką gorączkę, wysypkę, bóle stawów i mięśni, rozbicie czy osłabienie. I zwykle na tym się kończy. Sytuacja nie jest już taka oczywista kiedy kobieta jest w ciąży. Uważa się obecnie, że infekcja tego wirusa w ciąży może powodować u płodu mikrocefalię – czyli małogłowie (nierozwiniętą prawidłowo czaszkę) ³.

Leczenie infekcji ZIKA polega na odpoczywaniu, spożywaniu wielu płynów, leczeniu gorączki i bólu lekami podstawowymi. ⁴

Ponieważ media już straszą nadchodzącą katastrofą pojawiły się w mojej skrzynce pierwsze pytania dotyczące ZIKA w laktacji. Postaram się jak tylko umiem odpowiedzieć na te pytania niniejszym wpisem.

WHO w publikacji z 29 czerwca oraz CDC w swoich materiałach wskazują na cztery dotychczas poznane drogi  transmisji:

• komary,
• kontakty seksualne,
• transfuzję krwi
• zakażenie okresu prenatalnego (tj. w ciąży)

Oczywiście pojawiły się kwestie tego czy zarażenie może następować poprzez mleko matki. Z tego powodu WHO wydało formalne wytyczne dotyczące karmienia piersią i ZIKA. ⁵

Dzieci urodzone przez kobiety z podejrzeniem lub infekcją ZIKA, dzieci które żyją lub podróżują do krajów objętych transmisją ZIKA powinny być karmione zgodnie ze standardowymi wytycznymi:

• karmienie piersią powinno rozpocząć się najpóźniej do godziny po porodzie
• karmienie powinno trwać zgodnie z zaleceniami tj. pół roku wyłącznie piersią i należy kontynuować karmienie piersią co najmniej do ukończenia drugiego roku zycia przez dziecko i dłużej – tyle ile matka i dziecko chcą
• należy normalnie rozszerzać dietę przez podawanie odpowiednich do wieku i bezpiecznych pokarmów stałych

RNA wirusa ZIKA zostało wykryte w mleku trzech kobiet z potwierdzoną infekcją i wirus był replikowalny w hodowli komórkowej. Jak dotąd jednak nie istnieje żaden opisany przypadek transmisji wirusa poprzez karmienie piersią. Częstotliwość wykrywania wirusa w mleku, jego wiremia czy kinetyka nie są do tej pory zbadane.

Infekcja ZIKA  dotychczas opisanych przypadków u niemowląt nie spowodowała długoterminowych komplikacji neurologicznych. W krajach objętych wzmożoną aktywnością wirusa podniesiona została kwestia powodowania przez wirusa Zespołu Guillain–Barrégo ⁶ również u dzieci poniżej 15 roku życia. W zespole tym układ odpornościowy człowieka atakuje część jego obwodowego układu nerwowego odpowiedzialnego za przekazywanie komunikatów nerwowych oraz kontroli nad ciałem. Zespół powodować może utratę władzy w kończynach, zaburzenie dotyku i czucia, osłabienia mięśniowego, w tym może dotknąć nerwy odpowiedzialne np. za oddychanie, może powodować komplikacje sercowo-naczyniowe.

Nie zostały do tej pory zgłoszone żadne niekorzystne neurologiczne skutki infekcji po urodzeniowej ZIKA, dotyczące dzieci w wieku od 0 do 23 miesięcy.

W świetle obecnej wiedzy, karmienie piersią i jego korzyści dla mamy i dziecka przewyższają ryzyko związane z infekcją ZIKA poprzez mleko matki.

WHO podkreśla, że mamy, których dzieci urodzą się z problemami po prenatalnej infekcji ZIKA np. z mikrocefalią powinny otrzymać wsparcie, które pozwoli im na udane karmienie piersią.

WHO nadal monitoruje rozwój epidemii ZIKA i jej skutki dla zdrowia ludzi. ⁷

Interaktywna Mapa ZIKA i mapa WHO (22 062016) oraz mapka ECDC

pozostałe materiały:

https://www.who.int/entity/csr/disease/zika/en/index.html

https://www.who.int/entity/emergencies/zika-virus/situation-report/30-june-2016/en/index.html

https://www.who.int/mediacentre/infographic/zika-virus/What-is-zika.pdf

https://who.int/mediacentre/infographic/zika-virus/pregnant-and-travelling-large.jpg?ua=1

https://who.int/mediacentre/infographic/zika-virus/zika-infograph-pregnant-900px.jpg?ua=1

https://who.int/mediacentre/infographic/zika-virus/zika-sex900.jpg?ua=1

https://who.int/mediacentre/infographic/zika-virus/zika-mosquitoes900.jpg?ua=1

https://www.cdc.gov/zika/pdfs/zika-what-we-know-infographic.pdf

https://gis.gov.pl/images/ep/iino_podr/17_12_15-_zika-brazylia_region_pacyfiku.pdf (grudzień 2015)

Wpis ma charakter jedynie informacyjny. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem

1. https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/1179547619835179?url_ver=Z39.88-2003&rfr_id=ori:rid:crossref.org&rfr_dat=cr_pub%3dpubmed
2. https://www.euro.who.int/en/health-topics/emergencies/zika-virus/news/news/2016/05/who-calls-on-countries-to-prepare-as-zika-virus-expected-to-spread-in-europe-in-late-spring-and-summer
3. https://www.who.int/entity/mediacentre/factsheets/microcephaly/en/index.html

   https://www.who.int/entity/maternal_child_adolescent/topics/newborn/microcephaly/en/index.html  

4. https://www.who.int/mediacentre/factsheets/zika/en/ https://www.cdc.gov/zika/pdfs/zika-transmission-infographic.pdf

5. Infant feeding in areas of Zika virus transmission Summary of rapid advice guideline 29 June 2016 WHO/ZIKV/MOC/16.6  
6. https://www.who.int/entity/mediacentre/factsheets/guillain-barre-syndrome/en/index.html

   https://www.who.int/entity/mental_health/neurology/guillain-barre-syndrome/en/index.html  

7. https://apps.who.int/iris/bitstream/10665/204473/1/WHO_ZIKV_MOC_16.5_eng.pdf