OTYŁOŚĆ U DZIECI, ODŻYWIANIE I KARMIENIE PIERSIĄ

Niedawno ukazał się artykuł, który podjął temat strategii zmniejszenia otyłości wśród dzieci i młodzieży. Autorzy analizy zaproponowali kilka działań, jakie należy podjąć w celu zmniejszenia ryzyka i występowania otyłości u dzieci i młodzieży.

Wśród rozwiązań znaleźć można rekomendacje dotyczące żywienia niemowląt i małych dzieci.

Okres życia płodowego, okres noworodkowy, niemowlęcy i wczesnego dzieciństwa są kluczowe dla przeciwdziałania otyłości. Jeżeli w jakimś momencie życia dziecka jego żywienie jest najważniejsze, to jest to właśnie w czasie okresu płodowego i pierwszych trzech lat życia dziecka.

Z analizy dostępnych badań dotyczących karmienia piersią wynika, że wyłączne karmienie piersią przez pierwsze sześć miesięcy życia dziecka może zmniejszać ryzyko późniejszej otyłości w skali o od 13 do 30%. Rok temu ukazało się w tym temacie badanie WHO. Wtedy podobne wnioski wyciągnęli badacze. W europejskiej analizie pod uwagę wzięto dzieci z 22 krajów starego kontynentu. Okazało się, że karmienie piersią (w tym wyłączne przez pierwsze 6 miesięcy) może zmniejszać ryzyko otyłości u dzieci o 25%, czyli o jedną czwartą.

Mleko ludzkie zawiera składniki bioaktywne, a karmienie piersią niesie immunologiczne, endokrynologiczne, neuronalne i psychologiczne korzyści, które wpływają na kompozycję ciała dzieci w okresie późniejszym, nawyki żywieniowe i zdrowotne, nawet jeśli weźmiemy pod uwagę inne czynniki społeczne czy środowiskowe. Inaczej przebiegają procesy uwalniania insuliny oraz innych hormonów związanych z procesem trawienia u dzieci karmionych piersią niż u dzieci niekarmionych piersią. Redukuje to proces odkładania się tłuszczu i wczesny rozwój adipocytów w ciele dziecka.

Mleko matki zawiera też biologiczne składniki, które regulują bilans energetyczny dziecka i kształtują procesy fizjologiczne odpowiedzialne za utrzymanie tej równowagi w dorosłości.

Mleko mamy jest bogate w bifidobakterie, które w mniejszej ilości znajdują się w układzie pokarmowym dzieci otyłych.

Wyłączne karmienie piersią także sprawia, że dzieci mają później podawane pokarmy stałe, w tym pokarmy bogate w cukry proste i tzw. wolne cukry.

ZOBACZ CO TO SĄ WOLNE CUKRY

Żywność uzupełniająca komercyjna – infografika

Niestety region europejski może „poszczycić się” najniższym odsetkiem dzieci karmionych wyłącznie piersią w pierwszych sześciu miesiącach życia – tylko ¼ dzieci jest w ten sposób karmiona.

Region europejski jest też w tyle z regulacjami dotyczącymi nieprawidłowego marketingu produktów zastępujących mleko kobiece oraz marketingu i dostępności produktów nieodpowiednich dla niemowląt.

CZYTAJ WIĘCEJ NA TEN TEMAT

Kolejnym istotnym czynnikiem jest podawanie dzieciom wody w pierwszym roku życia i niepodawanie im soków owocowych.

Już dwa lata temu AAP wystosowała rekomendację, że soki owocowe (te domowe też)  nie powinny pojawiać się w diecie dzieci w pierwszym roku życia.

Soki nie powinny być, w myśl wytycznych AAP, podawane w butelkach ani innych pojemnikach, do których dziecko ma dostęp ciągle przez cały dzień. Nie powinno podawać się dzieciom soków przed snem.

Dzieci powinny jeść całe owoce, co zwiększy podaż dobrego błonnika.

CZYTAJ WIĘCEJ NA TEMAT Tubek, BŁONNIKA

Dzieciom nie powinno podawać się soków niepasteryzowanych.  W przypadku próchnicy u dzieci należy ewaluować ilość spożywanego przez dziecko soku.

Przykładowo – 120 ml stuprocentowego soku jabłkowego zawiera 0 g błonnika, 13 g cukru i 60 kalorii.

Pół kubka jabłka pokrojonego ma 30 kalorii, 5,5 g cukru i 1,5 g błonnika.

Kalorie przyjmowane w postaci płynów mogą także nie uruchamiać naturalnego mechanizmu poczucia sytości, więc soki owocowe, także te, które zawierają błonnik w zmienionej formie, mogą przyczyniać się do otyłości.

Wytyczne dotyczące soków i TUTAJ

Wytyczne dotyczące napojów

Jakie mleko dla dziecka?

Ale to nie wszystko, bo istotne w prewencji otyłości u dzieci jest odżywianie mam i ich otyłość w ciąży lub przed nią.

Ok. 10–20% przypadków otyłości dziecięcej jest skutkiem otyłości kobiet w ciąży. Niezbędne więc wydaje się wprowadzenie dietetycznych działań edukacyjnych i wsparcia dla kobiet planujących ciążę i ciężarnych w celu  zmniejszenia ryzyka otyłości u ich dzieci.

Taka edukacja wg mnie powinna odbywać się przy wsparciu dobrego dietetyka klinicznego i taka pomoc najlepiej jakby została włączona do opieki okołoporodowej.

W USA roczny koszt otyłości dzieci i dorosłych to ponad 275 miliardów dolarów. Od 2008 roku koszty medyczne otyłości dzieci wzrosły z ponad 14 miliardów dolarów o ponad 10%.

Jeżeli w 90 procentach amerykańskich rodzinach dzieci byłyby karmione piersią zgodnie z rekomendacjami mówiącymi o wyłącznym karmieniu piersią przez pierwsze 6 miesięcy życia dziecka, to rocznie system opieki zdrowotnej zaoszczędziłby 13 miliardów dolarów na wydatkach związanych z otyłością.

W 2019 roku na całym świecie 38 milionów dzieci w wieku poniżej 5 lat miało nadwagę lub otyłość.

W 2016 roku ponad 340 milionów dzieci i młodzieży w wieku 5–19 lat miało nadwagę lub otyłość.

korekta: AD VERBA

 Źródła:

1. Rito AI, Buoncristiano M, Spinelli A, Salanave B, Kunešová M, Hejgaard T, i in. Association between Characteristics at Birth, Breastfeeding and Obesity in 22 Countries: The WHO European Childhood Obesity Surveillance Initiative – COSI 2015/2017. Obesity Facts. 2019;12(2):226–43.

2. Rito AI, Buoncristiano M, Spinelli A, Salanave B, Kunešová M, Hejgaard T, i in. Association between Characteristics at Birth, Breastfeeding and Obesity in 22 Countries: The WHO European Childhood Obesity Surveillance Initiative – COSI 2015/2017. OFA. 2019;12(2):226–43.

3. Moreno MA, Furtner F, Rivara FP. Breastfeeding as Obesity Prevention. Arch Pediatr Adolesc Med. 1 sierpień 2011;165(8):772–772.

4. Korioth T. Eat fruit. Don’t drink it, AAP says. AAP News [Internet]. 6 maj 2020 [cytowane 8 maj 2020]; Dostępne na: https://www.aappublications.org/news/2017/05/22/PPJuice052217

5. Azad MB, Vehling L, Chan D, Klopp A, Nickel NC, McGavock JM, i in. Infant Feeding and Weight Gain: Separating Breast Milk From Breastfeeding and Formula From Food. Pediatrics [Internet]. 1 październik 2018 [cytowane 8 maj 2020];142(4). Dostępne na: https://pediatrics.aappublications.org/content/142/4/e20181092

6. Obesity and overweight [Internet]. [cytowane 8 maj 2020]. Dostępne na: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/obesity-and-overweight

7. Deal BJ, Huffman MD, Binns H, Stone NJ. Perspective: Childhood Obesity Requires New Strategies for Prevention. Advances in Nutrition [Internet]. 3 maj 2020 [cytowane 8 maj 2020]; Dostępne na: https://academic.oup.com/advances/advance-article/doi/10.1093/advances/nmaa040/5828318

8. Wojcicki JM, Heyman MB. Reducing Childhood Obesity by Eliminating 100% Fruit Juice. Am J Public Health. wrzesień 2012;102(9):1630–3.

9. Wojcicki JM, Heyman MB. Reducing Childhood Obesity by Eliminating 100% Fruit Juice. American Journal of Public Health. wrzesień 2012;102(9):1630–3.

10. Research on Overweight and Obesity – Infant Health [Internet]. Baby Friendly Initiative. [cytowane 8 maj 2020]. Dostępne na: https://www.unicef.org.uk/babyfriendly/news-and-research/baby-friendly-research/infant-health-research/infant-health-research-obesity/

11. Leghi GE, Netting MJ, Middleton PF, Wlodek ME, Geddes DT, Muhlhausler BS. The Impact of Maternal Obesity on Human Milk Macronutrient Composition: A Systematic Review and Meta-Analysis. Nutrients. 27 marzec 2020;12(4):934.

12. MD CM. The real link between breastfeeding and preventing obesity [Internet]. Harvard Health Blog. 2018 [cytowane 8 maj 2020]. Dostępne na: https://www.health.harvard.edu/blog/the-real-link-between-breastfeeding-and-preventing-obesity-2018101614998

13. WHO | Commission on Ending Childhood Obesity [Internet]. WHO. World Health Organization; [cytowane 8 maj 2020]. Dostępne na: https://www.who.int/end-childhood-obesity/en/

14. WHO | Exclusive breastfeeding to reduce the risk of childhood overweight and obesity [Internet]. WHO. World Health Organization; [cytowane 8 maj 2020]. Dostępne na: https://www.who.int/elena/titles/bbc/breastfeeding_childhood_obesity/en/

15. WHO | Exclusive breastfeeding to reduce the risk of childhood overweight and obesity [Internet]. WHO. World Health Organization; [cytowane 8 maj 2020]. Dostępne na: https://www.who.int/elena/titles/breastfeeding_childhood_obesity/en/

16. WHO_NMH_NHD_14.1_eng.pdf [Internet]. [cytowane 8 maj 2020]. Dostępne na: https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/113048/WHO_NMH_NHD_14.1_eng.pdf